Superheat 10k Nedir?

Superheat (süper ısı), soğutma sistemlerinde, özellikle evaporatör çıkışındaki buharın sıcaklığının, o basınç seviyesinde doymuş buharın sıcaklığından ne kadar daha yüksek olduğunu ifade eder.

Bir soğutma sistemi çalışırken, soğutucu akışkan (genellikle freon veya benzeri gazlar) önce evaporatörde buharlaşır. Bu aşamada, soğutucu akışkanın sıcaklığı, evaporatördeki ortamın sıcaklık ve basınca göre belirlenen doğal buhar sıcaklığına (saturation temperature) ulaşır. Fakat, her zaman bu seviyeye ulaşan sıcaklıklar arasında biraz fark olur. İşte bu fark süperheat olarak adlandırılır.

Süper Isı (Superheat) Hesaplaması:

Süper ısı, ölçülen buhar sıcaklığı ile o basınçta bulunan doymuş buhar sıcaklığının farkıdır. Bunu daha iyi anlamak için şu adımları izleyebiliriz:

1. Buhar Sıcaklığını Ölçme: Evaporatör çıkışındaki buharın sıcaklığı bir sıcaklık probu ile ölçülür.

2. Basınç Ölçümü: Evaporatördeki basınç, manometre ile ölçülür. Bu basınç, soğutma akışkanının ne kadar ısındığını belirler.

3. Doymuş Buhar Sıcaklığı: Ölçülen basınca karşılık gelen doğal buhar sıcaklığı (saturation temperature) bulunur. Bu, o basınçta soğutma akışkanının doymuş buhar haliyle ilişkili sıcaklıktır.

4. Superheat Hesaplama: Superheat, şu şekilde hesaplanır:

   $$\text{Superheat}=\text{Evaporato¨r C¸ıkıs¸ Sıcaklıg˘ı}-\text{Doymus¸ Buhar Sıcaklıg˘ı}$$

Örneğin, eğer evaporatör çıkışındaki sıcaklık 15°C ve basınca karşılık gelen doymuş buhar sıcaklığı 5°C ise, süperheat değeri:

$$\text{Superheat}=15°C-5°C=10°C$$

Bu durumda, süperheat 10K (10°C) olacaktır.

Superheat 10K Ne Anlama Gelir?

Superheat 10K demek, buharın doğal buhar sıcaklığından 10°C daha sıcak olduğu anlamına gelir. Bu, sistemin verimli çalıştığını, buharın tamamen buharlaştığını ve kompresöre sıvı soğutucu akışkanın girmediğini gösterir. Bu durum, genellikle ideal çalışma koşullarını ifade eder.

Daha detaylı olarak açıklayalım:

1. Buharlaşma ve Süper Isı İlişkisi:

• Evaporatör: Soğutucu akışkan burada sıvı halden buhar hale geçer. Bu süreç sırasında, soğutucu akışkan ısı alır ve buharlaşma sıcaklığına (saturation temperature) ulaşır. Ancak bazı durumlarda, buhar tamamen doymamış olabilir ve sıvı fazdaki akışkanın buharlaşmaya devam etmesi gerekir.

• Süper Isı: Bu durum, evaporatörde daha fazla ısı alarak buharın sıcaklığının artması ile olur. 10K süperheat, evaporatör çıkışındaki buharın, o basınçta olması gereken doymuş buhar sıcaklığından 10°C daha fazla ısındığını belirtir.

2. Sistem Performansı ve Verimlilik:

Superheat 10K, çoğu sistem için iyi bir işaret olarak kabul edilir. Bu durumun nedeni şudur:

• Eğer buharın sıcaklığı doğal doymuş buhar sıcaklığından çok fazla farklıysa, bu, genellikle buharlaşma alanının verimli kullanılmadığı anlamına gelir. Bu da soğutma kapasitesinin düştüğünü ve sistemin daha fazla enerji harcadığını gösterir.

• 10K‘lık bir süperheat değeri, buharın doğal buhar sıcaklığından 10°C daha yüksek olduğunu ve buharın tamamen buharlaştığını, yani sistemin soğutma yapma kapasitesinin verimli olduğunu gösterir. Yani, 10K süperheat, sistemde aşırı ısınan ya da sıvı fazdaki akışkanın kompresöre girmediğini gösterir.

3. Kompresörün Korunması:

Superheat 10K, kompresör için de önemlidir. Kompresörler, sadece buhar halinde olan soğutucu akışkanı işleyebilir. Eğer sıvı soğutucu akışkan kompresöre girerse, bu, kompresörde hasara yol açabilir. Superheat 10K, kompresöre sıvı akışkanın girmediği ve sadece gaz halindeki soğutucu akışkanın işlendiği anlamına gelir. Bu da kompresörün sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar.

4. Sistemin Sağlığı:

Superheat 10K, soğutma sisteminin sağlıklı çalıştığının ve verimli bir şekilde soğutma sağladığının göstergesidir. Bu değer, sistemin doğru miktarda soğutucu akışkan kullandığını, soğutma yükünün verimli şekilde dağıtıldığını ve işletme maliyetlerinin düşük tutulduğunu ifade eder.

5. Düşük veya Yüksek Süper Isı:

• Düşük Süper Isı: Eğer süperheat çok düşükse (örneğin 0-5K), bu, sistemde yetersiz soğutma olduğunu veya sıvı fazdaki akışkanın kompresöre girdiğini gösterebilir. Bu, kompresörün hasar görmesine yol açabilir.

• Yüksek Süper Isı: Süperheat çok yüksekse (örneğin 15-20K), bu, evaporatörün yeterince soğutmadığını ve fazla enerji harcadığını gösterir.

Sonuç:

Superheat 10K, soğutma sisteminizin verimli ve sağlıklı çalıştığını, evaporatörde yeterli buharlaşma sağlandığını ve kompresörün korunarak sıvı soğutucu akışkanın sisteme girmediğini gösterir. Bu değer, çoğu soğutma sisteminde ideal kabul edilen bir süperheat seviyesidir.